Digitale verbinding in drie duurzame vormen

Al meer dan tien jaar bouwen ze aan het faciliteren van verbinding tussen mensen en initiatieven. Drie digitale platformen met elk hun eigen oorsprong, aanpak en visie. Maar allemaal met dezelfde missie: buurten versterken door mensen en initiatieven zichtbaar met elkaar te verbinden. Hoewel veel digitale initiatieven komen en gaan blijken WijkConnect.com, MijnBuurtje.nl en Gebiedonline.nl voorbeelden van stabiele groei en vernieuwing.

WijkConnect: bouwen met gebruikers

In 2012 begon Berny de Vries met WijkConnect. De aanleiding was persoonlijk: zijn werk als productontwerper gaf hem steeds vaker het gevoel dat hij bijdroeg aan een wereld vol spullen die niemand nodig had. Toen zijn baan wegviel en hij zich opnieuw bezon, ging hij op ontdekkingstocht door zijn eigen wijk. Wat bleek? De buurt zat vol plekken, mensen en initiatieven die ertoe deden. Maar het overzicht ontbrak.

Die ontdekking leidde tot het idee voor WijkConnect: een platform dat de rijkdom in de wijk zichtbaar maakt en bewoners helpt elkaar te vinden. De kern bleef altijd: ontwikkelen mét gebruikers in de wijk. Nieuwe wensen? Het platform groeit met je mee. En er wordt gemeten. “We kijken naar bereik, zichtbaarheid in Google, actieve gebruikers en vooral: hoeveel nieuwe verbindingen er ontstaan via het platform.”

WijkConnect werkt modulair. Met diverse bouwstenen kunnen gemeenten, buurten en welzijnsorganisaties een eigen versie maken. Er diverse toepassingen zoals een digitaal buurtcentrum en wijkcommunities rond positieve gezondheid, Die flexibiliteit in combineren van thema’s en bouwstenen maakt het mogelijk om snel te starten. “We hebben wel eens binnen twee weken een platform op maat opgeleverd in een dorp, en in de week na lancering hadden zich 30 buurtkinderen gemeld voor het basketbaltoernooi en een kookworkshop.

De kracht van WijkConnect zit in het zichtbaar maken van wat er al is. Niet-digivaardige buurtgenoten worden bereikt door activiteitenboekjes en TV schermen bij gezondheidscentra. Zo verlaagt WijkConnect de drempel voor mensen om anders naar hun buurt te kijken. Dat vergroot de betrokkenheid – en maakt nieuwe verbindingen mogelijk. En dat blijkt ook uit de cijfers: ruim 90% van de regio’s die aan de slag gaan met WijkConnect blijven gebruik maken van het platform.

MijnBuurtje.nl: buurtverbinders, verhalen en verbinding

Eric Hendriks verhuisde ooit naar Nijmegen, kende niemand en begon stukjes te schrijven voor het wijkkrantje. Die verhalen bleken magisch: mensen begonnen hem aan te spreken, vroegen naar elkaar, voelden zich meer verbonden. “Verhalen brengen iets op gang”, zegt Hendriks. “En als je deze zowel offline als online kunt delen, wordt het een drager van ontmoeting en identiteit.”

Zo begon in 2010 het platform Mijnbuurtje.nl. Niet alleen als technisch product, maar ook als sociale beweging. Inmiddels gebruiken meer dan 90 gemeenten de aanpak en modulaire platform van mijnbuurtje.nl. Uniek is de inzet van buurtverbinders: getrainde inwoners die in hun wijk alles zichtbaar maken en mensen ook offline verbinden.

De buurtverbindersaanpak gebruikt ABCD en brengt formele en informele partijen samen. In een drie-daagse training leren deelnemers het platform te gebruiken en ook hoe je verhalen ophaalt, een netwerk bouwt en uitnodigend communiceert. Dat gebeurt altijd in een team: vijf tot zes bewoners, één opbouwwerker. “Het gaat om samenwerking. Zonder buurtverbindersteam is een platform een beperkte succesfactor”, aldus Hendriks. “Het platform ondersteunt de verbinding, niet andersom.”

De impact van mijnbuurtje.nl is wetenschappelijk gevalideerd: gebruikers leren gemiddeld 22 nieuwe buurtgenoten per jaar kennen. Er ontstaan vriendschappen, nieuwe activiteiten en een hernieuwd gevoel van collectieve kracht. “We hebben gemeenten gehad die dachten: koop een platform, dan lossen we het sociale probleem op. Maar dat werkt niet. Je moet samen aan zoiets bouwen.”

De blik op de toekomst is helder. Grote maatschappelijke opgaven – van armoede tot energietransitie – vragen om samenwerking, nabijheid en weerbaarheid. “Zorg dat je je buren kent, voordat je ze nodig hebt,” zegt Hendriks. “Dat is geen luxe meer, maar een voorwaarde voor veerkracht.”

Gebiedonline: faciliteren wat al leeft

Gebiedonline ontstond vanuit het initiatief van Michel Vogler op IJburg en groeide uit tot een coöperatie met inmiddels zo’n 75 leden. Elk lid is een lokaal initiatief – van dorpsplatform tot thematisch netwerk – dat samen het platform gebruikt, beheert en verder ontwikkelt. “Bij ons is er al een gemeenschap, een initiatief of een thematische beweging. En daar zoeken mensen een digitaal platform bij”, zegt Maria Roodenburg, bestuurslid van de coöperatie.

Elke tweede dinsdag van de maand komen ze online samen om uit te wisselen wat er leeft. Ideeën voor nieuwe functionaliteit worden ingebracht door leden, en als één of meerdere partijen bereid zijn te investeren, wordt het ontwikkeld – daarna is het beschikbaar voor iedereen. Zo groeit het platform stap voor stap, organisch, vanuit gedeelde behoefte.

Die coöperatieve structuur is praktisch en heeft een sterk filosofisch fundament. Gebiedonline wil bewust los blijven van Big Tech: alle data worden lokaal beheerd, er zijn geen commerciële verdienmodellen en privacy is goed geborgd. Het platform ziet zichzelf als publieke digitale infrastructuur: net zo vanzelfsprekend als water uit de kraan. “We dromen van een samenleving waarin digitale ondersteuning voor gemeenschapskracht niet afhankelijk is van marktlogica, maar van collectief eigenaarschap”, zegt Roodenburg.

Belangrijk is ook het gevoel. Niet alles hoeft gepland of geprotocolleerd. “We volgen de energie”, benadrukt Roodenburg. “Dat vraagt vertrouwen, loslaten en ruimte maken voor wat zich aandient.” Gebiedonline is dan ook niet primair een technologisch product, maar een werkwijze: faciliterend, uitnodigend en gericht op zelforganisatie.

Voor elk wat wils

WijkConnect.com, mijnbuurtje.nl en Gebiedonline.nl verschillen in structuur, insteek en stijl. Tegelijkertijd delen ze een onderliggend verlangen: mensen dichter bij elkaar brengen. Niet met snelle campagnes, maar met duurzame structuren. Niet vanuit technologie, maar met technologie. Om mensen te helpen elkaar te vinden – in het dorp, in de straat of rond een gedeeld thema. Roodenburg verwijst naar hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans, die zegt: “We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk.” En in zo’n tijd, voegt ze toe, “hebben we elkaar harder nodig dan ooit.”