Bij het BuurTerras komen verbinding en betrokkenheid samen

Bij BuurTerras draait het om ontmoeting, samenwerking en zelfsturing. Vrijwilligers en beroepskrachten werken samen aan een warme plek waar buurtbewoners elkaar ondersteunen, ontmoeten en inspireren. Een zoektocht naar balans tussen eigenaarschap, betrokkenheid en professionele steun.

Het BuurTerras is een ontmoetingscentrum voor jong en oud, gerund door een enthousiaste groep vrijwilligers uit de buurt. Met een breed scala aan activiteiten -van bingo tot een markt- en vers gekookte maaltijden biedt het een plek waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten en steunen. Het BuurTerras is veel meer dan een gezellige ontmoetingsplek: het is een plek van samenwerking, groei en betekenisvolle relaties. De organisatie zoekt haar weg tussen zelfsturing, professionele ondersteuning en de unieke kracht van persoonlijke ontmoetingen.

‘Het werk vraagt om verantwoordelijkheid en betrokkenheid, maar biedt ook ruimte voor groei en waardevolle ontmoetingen.’

Vrijwillig is niet vrijblijvend, maar ook niet verplichtend

Drie jaar geleden startte de samenwerking tussen Stichting Welzijn Ouderen (SWO), Humanitas, de gemeente, Maasdelta en woningcorporatie Woonbron om het proces voor zelfsturing bij het BuurTerras vorm te geven. Met als uitgangspunt om zoveel als mogelijk in de handen te leggen van de buurtbewoners zelf: van, voor en door buurtbewoners. Wat betekent dat?

‘Vrijwillig is niet vrijblijvend. Het gaat om samen bijdragen aan een plek waar iedereen zich thuis voelt’, vertelt Astrid Langstraat, beroepsmatig als projectmedewerker verbonden aan het BuurTerras. Deze uitspraak vat de kern samen van wat vrijwilligerswerk bij het BuurTerras betekent. Het werk vraagt om verantwoordelijkheid en betrokkenheid, maar biedt ook ruimte voor groei en waardevolle ontmoetingen.

Vertrouwen

Die waarde blijkt ook uit het vertrouwen dat buurtbewoners in vrijwilligers stellen. Nelly de Jonge, als vrijwilliger actief bij het BuurTerras, vertelt dat het ook wel voorkomt dat buurtbewoners soms even op haar wachten. ‘Ik heb op je gewacht, blij dat je er bent, mag ik zo even met je babbelen?’ Zulke momenten maken vrijwilligerswerk meer dan alleen het uitvoeren van een aantal taken, het wordt een bron van betekenis voor zowel de vrijwilliger als de mensen die naar het BuurTerras komen. ‘Het is niet alleen gezelligheid. Soms deel je ook persoonlijke momenten – een lach, een traan – en dat maakt het werk zo waardevol’, vult Nelly aan. Deze ervaring wordt breed gedeeld onder de vrijwilligers.

Vele handen maken licht werk, is een bekend spreekwoord. En het omgekeerde is ook waar. De zoektocht bij het BuurTerras is, zoals op meer plekken, naar voldoende vrijwilligers. Soms kan een activiteit geen doorgang vinden als er geen vrijwilliger is die de bardienst kan draaien. Door de bevlogenheid van vrijwilligers kan hier een knelpunt ontstaan: een plichtsbesef dat zwaar kan drukken op de schouders van een vrijwilliger, terwijl de verantwoordelijkheid vooral bij het collectief ligt. Kortom, vrijwillig actief zijn is niet vrijblijvend, maar is het dan ook verplichtend? En groeit het gevoel van verplichting niet onevenredig wanneer er niet voldoende vrijwilligers zijn? Het gaat om het streven naar een passende balans.

Zelfsturing: een zoektocht naar balans

Een belangrijk thema binnen het BuurTerras is de overgang naar meer zelfsturing. Astrid legt uit: ‘We willen ontmoeting centraal stellen, maar niet als een café op de hoek, we willen net dat beetje meer. Langzaam bouwen we beroepsmatige uren af en nemen vrijwilligers steeds meer de lead.’ Deze transitie brengt kansen, maar ook uitdagingen met zich mee.

‘Zelfsturing heeft een opkomst- en vervalfase’, vertelt Ron Janssen, directeur van SWO. ‘Zeker in het begin is er heel veel ondersteuning nodig. Later in het proces kan je wat meer naar de achtergrond en moet je soms bijspringen, als een vliegende keep.’ Nelly benadrukt de complexiteit hiervan en dat het echt belangrijk is om beroepskrachten als steun te kunnen blijven vinden. ‘Als ze het echt loslaten, dan voel ik dat er wat gaat gebeuren. Dan is het over twee maanden einde verhaal.’ Zelfsturing betekent niet dat vrijwilligers alles alleen moeten doen, integendeel. Het is een gezamenlijke zoektocht naar wie, wat het beste kan doen.

Gelijkwaardigheid, vertrouwen en verbinding

Binnen SWO en het BuurTerras worden vrijwilligers gezien als gelijkwaardige collega’s. Ron benadrukt expliciet: ‘Wij praten over collega’s.’ Dit vertrouwen in de capaciteiten van vrijwilligers motiveert hen om verantwoordelijkheid te nemen en eigenaarschap te tonen over hun activiteiten. Tegelijkertijd blijft er ruimte om af en toe een stapje terug te doen. Deze balans tussen actie en reflectie is essentieel om vrijwilligerswerk duurzaam en zinvol te houden.

Nelly beschrijft hoe ontmoetingen haar werk bijzonder maken en dat soms steun nodig is: ‘Het kan heel leuk zijn, maar soms ook zwaar. Soms moest ik een ‘noodlijntje’ maken naar buiten. Bij mij een verhaal delen voelt vertrouwd, maar er moet soms hulp bijgehaald worden.’ Deze momenten van verbinding maken het werk betekenisvol, ook al brengt het uitdagingen met zich mee.

‘We maken het leuk voor mensen om een rol te pakken.’

De toekomst van het BuurTerras

De aanpak van SWO laat zien hoe vrijwilligerswerk kan evolueren naar een situatie waarin bewoners eigenaarschap hebben, terwijl professionele ondersteuning blijft waar nodig. Ron vat het samen: ‘We maken het leuk voor mensen om een rol te pakken.’ Hij erkent echter ook dat eigenaarschap uitdagingen met zich meebrengt: ‘In de praktijk zien we dat als bewoners helemaal zelf hun activiteiten organiseren, je het soms hebt over zeven kale mannen achter het biljart. Het blijft natuurlijk van hen, hun activiteit, maar eigenaarschap benutten vanuit maatschappelijk belang is een andere uitdaging.’

Het proces van zelfsturing bij het BuurTerras is een continu proces van leren en aanpassen, waarin ontmoeting en samenwerking centraal staan. ‘Wat maakt dat we dit goed doen?’ vraagt Astrid zich af. Het antwoord lijkt te liggen in de kracht van reflectie, verbinding, gelijkwaardigheid en een gedeelde visie op wat vrijwilligerswerk kan betekenen.